Peer Group Meeting #81 | De Peer Group Meeting Platforms van maandag 16 september vormde een diverse groep en bestond uit vastgoedpartijen tot softwareontwikkelaars. Interessant, want zo konden verschillende kanten van het thema worden belicht.
De besproken uitdagingen waren voor iedereen herkenbaar, zo ook de behoefte aan meer kwalitatieve data. Samenwerking om de toegang tot databronnen toegankelijker te maken is dan ook cruciaal. De beslissing om hier niet aan mee te doen en op een eigen eilandje te blijven zitten, staat gelijk aan het opwerpen van een grote muur tegen innovatie. De duidelijke conclusie luidde dan ook: alleen met synergie, niet symbiose, kan een toekomstbestendig platform worden gerealiseerd.
Vraag en Aanbod verbinden
First things first. “Wat is nu eigenlijk de definitie van een platform?” begint de discussie. “Een online plek die vraag- en aanbod verbindt.” Dit kan een digitale ontmoetingsplaats zijn waar je heengaat om te handelen, maar ook om bepaalde informatie te krijgen of ‘aan te haken’, oftewel verbinding te zoeken.
Wil je dit opzetten? Dan moet er eerst natuurlijk een probleem zijn waarvan de oplossing ligt in het aan elkaar koppelen van partijen. Er moet ergens een disbalans zijn, een specifieke vraag.
Vervolgens dien je de aanbodkant op gang te krijgen en vraag te generen; het liefst tegelijkertijd. Anders is er sprake van eenzijdig aanbod en heb je een website – geen platform.
Platform bouwen: Waterfall vs. Agile
Een systeem bedenken, een nauwkeurige handleiding uitschrijven en deze vervolgens uitvoeren – dat is niet meer van deze tijd. Dit is de werkwijze van de Rijksoverheid en die mislukt continu. De complexiteit is tegenwoordig simpelweg te hoog om met de lineaire, fase-gerichte waterfall methode te werken. Als je daarentegen een project op een agile manier benadert, kunnen functionaliteiten veel beter worden afgestemd op de behoeftes van de dagelijkse praktijk en kan het systeem direct worden aangepast naar inzichten die tijdens het proces ontstaan.
Acquisitie
Klanten binnenhalen, daar zijn hele salesboeken over geschreven. Maar door te werken met licenties per gebruiker, kom je ook al een heel eind. Een tevreden klant enthousiasmeert de hele organisatie en dan gaat het vanzelf. In de pilot fase moet je echter wat laagdrempeliger te werk gaan. Wanneer iemand vraagt of een collega het platform ook even uit mag testen, moet je dat gewoon prima vinden. Dan zet je jezelf ook in een goed daglicht met betrekking tot andere leveranciers, die vaak met oude software werken en hoge prijzen rekenen per gebruik.
Naamsbekendheid
Als je een niche hebt moet je ervoor zorgen dat iedereen je kent. Dat anderen jou rechtstreeks weten te vinden. Maar ook wanneer je al veel gebruikers hebt, blijft dit een uitdaging.
Aan je naamsbekendheid kun je werken door naar dit soort evenementen te gaan (Peer Group Meetings), door naar partners op zoek te gaan óf door met grotere partijen aan tafel te gaan zitten om te kijken of je samen op grotere schaal dingen kunt gaan doen.
Financiering
“Bijna kansloos” wordt de poging bestempeld om financiering binnen te halen voor een goede bron waar, vooralsnog onbepaalde, interfaces aan kunnen worden gehangen. Nederlandse investeerders geloven niet snel in groei en verwachten een heel duidelijke business case waaruit blijkt dat de investering in een paar jaar zal worden terugverdiend.
API’s
Een Application Programming Interface (API) is een oplossing waarbij een computer data op kan vragen bij een andere. Helaas is er geen lijst die alle beschikbare data sets van de vastgoedindustrie vermeld. De juiste API’s zoeken en uitvogelen hoe je het dichtst mogelijk bij de databron kunt komen, daar gaat de meeste tijd aan verloren. Bronsystemen zoals Microsoft, SAP of ORACLE hebben er belang bij dat het niet duidelijk is wat er in hun database staat. Dan blijf je bij ze. “Dit moeten we met z’n allen doorboren, het is een doodlopende weg,” klinkt het in de Peer Group. Maar als bronsystemen transparanter worden en niet meer alles bij zichzelf houden, dan verandert hun propositie en wellicht ook hun waarde. Daar zit natuurlijk ook een afweging in voor hen.
Gebruik maken van de op dit moment beschikbare open data is niet de oplossing. Die zijn heel versplinterd. Vaak ontbreken essentiële dingen zoals documentatie of is de handleiding van de API van tien jaar geleden. Hoe je hiermee moet werken, moet je zelf uitvogelen. Het is allemaal reverse engineering. Dat is jammer natuurlijk, want alle tijd die je hieraan kwijt bent had je ook kunnen gebruiken voor het creëren van toegevoegde waarde.
Een soort Spotify for data
Mensen zijn bang dat er met hun data vandoor zal worden gegaan maar dat kan gemakkelijk verholpen worden. Door een stukje data gratis aan te bieden als teaser en anderen voor de rest te laten betalen bijvoorbeeld. Met een API kun je goed meten hoe vaak er geklikt wordt.
Of je kiest ervoor data beschikbaar te stellen in een abonnementsvorm en word je een soort Spotify voor data. Als de bron goed is, kun je de markt van de interfaces vrijlaten. Dan kun je bijvoorbeeld een partij inschakelen om een interface te bouwen voor makelaars en een voor de mensen die googlen. Dat is slim, want dan kun je de business in twee stukken hakken. Dit is ook handig voor eventuele overnames.
Een bedrijf wordt vaak verleid voor een vendor lock-in, want daarmee beperk je de markt. Maar als een populair platform, laten we zeggen Funda, anderen met hun software op hun database laat aanhaken, dan blijven ze langer hun positie houden. Misschien wel eeuwig.
Knooppunt
“Als je op de lange termijn een goed bronsysteem wil zijn, kies je ervoor een goed knooppunt te zijn,” wordt er getipt “net als het CBS bijvoorbeeld. Dan gaat het echt hard.” Je stelt een stukje open data beschikbaar, zoals locatie, laat dat goed omsluiten en laat mensen het in hun platforms opnemen. Ook kun je dan aan de achterkant systemen met elkaar integreren. Dat is ook de werkwijze van bol.com bijvoorbeeld, wiens verkoopsysteem volledig gebaseerd is op API’s.
Alles met mate, ook transparantie
Er moet een rode draad worden ontwikkeld voor het delen van gegevens waar vastgoedplatforms zich aan kunnen houden. Niet te veel delen in één keer – langzaam transparantie opbouwen. “We zijn niet heel happig op een ontwikkeling die het dadelijk mogelijk maakt dat alle huurprijzen op straat liggen,” wordt er kritisch opgemerkt. Maar in een dergelijk geval zou je kunnen werken met pseudoniemen voor wat daadwerkelijk bezit betreft. Of je stelt bandbreedtes beschikbaar en geen precieze prijzen.
People aspect
Het is opvallend dat het people aspect wordt veronachtzaamd, terwijl het bij ieder soort innovatieslag sterk bepalend is voor het succes ervan. Het is heel moeilijk om een blauwdruk van een nieuw proces te ontwerpen, bijvoorbeeld wanneer je gaat automatiseren. Iedereen is gewend aan zijn eigen werkwijze. Toch moet je iedereen aan boord krijgen om het invoeren van een procedure te laten slagen. De verandering moet in ieder geval niet te abrupt zijn, dat roept te veel weerstand op. Langzamerhand een “duwtje” geven in de juiste richting, steeds opnieuw, werkt beter.
Ook is het ontzettend lastig om werknemers data-driven te laten werken. De vastgoedwereld wordt niet bemand door IT’ers. Data-analyses maken is voor de meesten niet weggelegd. De toegang tot de data is an sich al ingewikkeld – daar ben je al een halve dag aan kwijt. Niet alle data komen namelijk uit dezelfde bron waardoor het een hele zoektocht wordt de juiste gegevens bij elkaar te schrapen. Voor je het weet is de werkdag voorbij en is er geen tijd meer over voor de daadwerkelijke analyse. Of het gebeurt heel vaak dat er een brandje moet worden geblust en dan blijft het weer liggen. Structureel werken is een zeldzaam fenomeen in organisaties.
Generatiekloof
Vervolgens is er ook het probleem dat mensen de digitale transformatie simpelweg niet meer kunnen bijbenen. De kloof tussen jong en oud wordt alsmaar groter. Dan krijg je situaties waarbij oudere werknemers hun mening over een systeem geven terwijl iedereen aan tafel weet dat ze nog nooit zijn ingelogd. Jonge mensen kunnen gemakkelijker draaien, iets onverwachts verwerken en het een nieuwe plek geven.
Synergie, geen symbiose
De vastgoedwereld moet meer naar de open-source werkwijze van IT’ers groeien – een mindset die de hele community ten goede zal komen. Als het samenwerken door het delen van data wordt omarmd, dan kunnen platforms die momenteel een succes zijn ook een succes blijven. De huidige strategie van afscherming is niet toekomstbestendig. Om een state-of-the-art platform te bouwen moeten meer betrouwbare data beschikbaar worden gesteld, want dit leidt tot meer expertise. Er zijn dan ook veel initiatieven om de huidige symbiose van de verschillende vastgoedplatforms, waarbij geen sprake is van directe concurrentie maar ook niet van een samenwerking, meer in een synergie te laten transformeren.
Patience is a virtue
Bij de transactiemarkt begint er in ieder geval langzamerhand wat bewustwording te komen. Stap één is dus gezet. Aspiraties om transactiedata met elkaar te gaan delen zijn er, maar voordat er beslissingen kunnen worden genomen moeten vragen worden beantwoord als “Hoe ziet het nieuwe businessmodel eruit?”, “Hoeveel geld moet hiervoor worden vrijgemaakt?”, “Hoe snel willen we dit doen?”
Om samenwerking aan de achterkant te realiseren, heb je veel stakeholders nodig en dat kost nu eenmaal tijd. Maar het gaat de goede kant op.